De gemeente 's Hertogen Bosch vraagt: ``Hoe kunnen we beter aansluiten op de onderwijsbehoeften van statushouders?``
Gelijkwaardige dialoogtool om beter aan te sluiten op onderwijsbehoeften statushouders
Wanneer een nieuwkomer (statushouder) een plek wordt toegewezen in een stad, worden zij door de gemeente begeleid bij het zoeken van passend werk of een opleiding. Omdat er bij dit proces veel komt kijken, heeft de gemeente Den Bosch met behulp van een subsidie een nieuwe rol gecreëerd: de onderwijsmakelaar.
De onderwijsmakelaar ondersteunt nieuwkomers en onderwijsinstellingen bij dit complexe proces. Omdat de onderwijsmakelaar een jonge functie is werden wij gevraagd te onderzoeken en ontwerpen voor nieuwkomers die een opleiding willen gaan doen.
Hierbij spelen verschillende zaken een rol. Allereerst is het nodig om verwachtingen en mogelijkheden op elkaar af te stemmen. Als iemand in zijn of haar thuisland bezig was met een opleiding tot verpleegkundige, maar door een gebrek aan beheersing van de Nederlandse taal nu onder hun niveau worden ingeschaald, kan dat frustrerend zijn. In plaats van iemand te vertellen wat wel en niet kan moet een passende oplossing worden gevonden voor ieder individu.
Al tijdens de eerste ronde interviews kwamen we erachter dat de onderwijsmakelaar een onmisbaar onderdeel is in het systeem. Nieuwkomers ervaren de gesprekken met haar als prettig, vertrouwd en persoonlijk. Het doel was om haar werkwijze ook in de andere organisaties, Weener XL en het Koning Willem 1 College te implementeren.
De houding van de onderwijsmakelaar werd door sommige werkconsulenten en schoolmedewerkers al toegepast, maar hoe zorg je er nu voor dat deze manier van werken breed gedragen wordt? Na een co-creatie sessie met alle betrokkenen zijn 10 ideeën bedacht en op een tijdlijn geplaatst. Voor de eerste twee ideeën werden prototypes gemaakt die we in de praktijk hebben getest. Door korte lijntjes met de onderwijsmakelaar, José van Doremalen, kon op de ideeën snel geïtereerd worden. Zo ontstond de dialoogtool die nu in gebruik is.
Een dialoogtool als interventie waarbij de nieuwkomers zelf mogen kiezen op welke vragen er wordt ingegaan en welke ze letterlijk aan de kant schuiven. Niet alleen de nieuwkomers, maar ook de betrokken professionals geven antwoord op de vragen. Hierdoor ontstaat er wederkerigheid in het gesprek. Dit maakt een groot verschil blijkt uit de eerste gesprekken. De scholen die aan het onderzoek hebben meegewerkt, willen dit ook gaan inzetten omdat het gesprek dat de nieuwkomers hebben niet eenmalig is.
José vertelde ons:
“Op deze manier kan ik vragen stellen die ik uit mezelf niet snel zou stellen. Het geeft ook de ruimte om de geschiedenis in te gaan. Nieuwkomers kunnen zelf op een laagdrempelige manier aangeven of ze het hier over willen hebben of niet.”
“De nieuwkomer voelde ruimte; haar verhaal was droevig en akelig. Toch heeft ze het gedeeld. Achteraf zei ze dat ze zich niet gedwongen voelde om het te delen, maar het zelf wilde. Dat was voor mij een belangrijke check.”
“De nieuwkomer voelde ruimte; haar verhaal was droevig en akelig. Toch heeft ze het gedeeld. Achteraf zei ze dat ze zich niet gedwongen voelde om het te delen, maar het zelf wilde. Dat was voor mij een belangrijke check.”
In het onderzoek naar de rol van de Onderwijsmakelaar zijn we steeds uitgegaan van alle drie de perspectieven namelijk WeenerXL, statushouders en de scholen. Alle interviews, inzichten en resultaten hebben we ook weer getoetst met alle partijen. Het is uniek hoe deze stemmen zijn samengekomen. Een belangrijke interventie in het onderzoek was het gezamenlijk onderzoeken van hun invalshoeken. De systemen, waarden en belangen zijn vaak niet op elkaar afgestemd maar in de praktijk zijn hier wel slagen in te maken. Uiteindelijk heeft wel iedereen eenzelfde doel en zijn het beperkende aannames, regels, tijd en systemen die dit tegenhouden. Door deze inzichtelijk te maken is al een gedeelte opgelost. Daarnaast ligt er een plan voor de toekomst waarbij er twee prototypes zijn ontwikkeld. De volgende stap is dat de partijen gezamenlijk de volgende initiatieven opstappen. We zijn er trots op dat er een gedragen document ligt waarbij het eigenaarschap bij de verschillende partijen is belegd. Het onderzoek kan je met deze link downloaden.
“Op deze manier kan ik vragen stellen die ik uit mezelf niet snel zou stellen. Het geeft ook de ruimte om de geschiedenis in te gaan. Nieuwkomers kunnen zelf op een laagdrempelige manier aangeven of ze het hier over willen hebben of niet.”
- OpdrachtgeverGemeente 's Hertogenbosch
- Onze rolMet nieuwkomers, scholen, onderwijsmakelaars en werkconsulenten onderzoeken hoe nieuwkomers sneller op de juiste plaats komen in het Nederlandse onderwijssysteem. En een interventie binnen het huidige systeem het ontwerpen die hier versnelling aan kan geven.
- ResultaatBetere aansluiting van de werkconsulent op de behoeften van statushouders. Breed gedragen onderzoeksdocument, toekomstplan en dialoogtool